Wanneer schakel je hulp in bij faalangst? 7 Signalen.

Negatieve invloed op je prestaties

Het ligt waarschijnlijk erg voor de hand. Toch vind ik het belangrijk om deze ‘open deur’ wel te benoemen. Vooral omdat de overtuiging ‘dat de zenuwen er nu eenmaal bij horen’ er voor kan zorgen dat je het erbij laat zitten. Met als gevolg dat je te lang blijft doorlopen met faalangst. Onnodig én zonde van jouw unieke vaardigheden, capaciteiten en talenten. Want die hebben we allemaal. Je weet zeker dat je iets kunt, maar op het moment dat het er echt om gaat slaan de zenuwen dusdanig toe dat het alsnog misgaat.

Je hebt bijvoorbeeld vijf oefenexamens gemaakt en die gingen allemaal fantastisch. Vol goede moed begin je aan het echte examen en als donderslag bij heldere hemel slaan de zenuwen zo hard toe dat je alles bent vergeten en zakt. Zodra je het lokaal verlaat weet je je alles ineens weer te herinneren. Je weet dat je de kennis beheerst, daar ligt het niet aan. Als de angst om fouten te maken of te mislukken ervoor zorgt dat je keer op keer onder je kunnen presteert, is dit een duidelijk signaal dat het goed is om hulp in te schakelen.

Uitstelgedrag

Uitstelgedrag kennen we allemaal. We hebben allemaal weleens een klusje te doen waar we geen zin in hebben en dat we om die reden lekker voor ons uit schuiven. Wanneer faalangst de onderliggende reden is van uitstellen heeft het echter niks te maken met ‘er niet zo’n zin in hebben.’ Dit onderscheid is belangrijk om voor jezelf te maken. Misschien herken je je in het volgende voorbeeld.

Stel je voor dat je een groot project hebt binnengehaald op je werk, maar je merkt dat je het steeds uitstelt om eraan te beginnen. Je vindt altijd redenen om nog meer voorbereiding te doen voordat je echt aan de slag gaat. Het paradoxale is dat dit voortdurende uitstellen je kan verlammen en ervoor kan zorgen dat je blijft hangen in de voorbereidingsfase, zonder daadwerkelijk actie te ondernemen. Gebeurd dit je regelmatig? Herken je dit terugkerende patroon bij jezelf? In dat geval is professionele hulp een goed idee. Zo begrijp je de oorzaken van dit uitstelgedrag en leer je concrete stappen om dit patroon te doorbreken.

Vermijdingsgedrag

Faalangst kan je ervan weerhouden nieuwe dingen te proberen en uit je comfortzone te stappen. We hebben allemaal zo onze doelen, en misschien zelfs grote dromen, in het leven. Om die te behalen of waar te maken is het noodzakelijk de stappen te zetten die daar naartoe leiden. En dat dat soms spannend of eng is, is heel normaal. Idealiter zou je dan het besluit nemen om het toch te doen, ook al vind je het spannend of eng.

Helaas kan de angst je zodanig in zijn greep houden, dat je niet de stappen durft te zetten die je verder gaan brengen. Je vertoont vermijdingsgedrag. Dit levert weer allerlei andere negatieve gevoelens op. Het kan bijvoorbeeld leiden tot frustratie, spijt, teleurstelling en onzekerheid. Zo kom je in de bekende neerwaartse spiraal terecht. Een professional kan je helpen deze neerwaartse spiraal te doorbreken en praktische strategieën aanreiken om wél succesvol de stappen richting je doelen of dromen te zetten. Zonder angst en mét een goed gevoel natuurlijk.

Fysieke en emotionele uitputting

Als faalangst leidt tot aanhoudende of terugkerende fysieke symptomen is dit misschien wel de grootste rode vlag. Denk aan slaapproblemen, maagklachten, hoofdpijn of voortdurende spanning. Dit gaat een stap verder dan wat kriebels in je buik en kan je algehele gezondheid op termijn enorm negatief beïnvloeden. Het put je zowel fysiek als emotioneel uit. Wanneer je dit herkent is het zeker tijd om professionele hulp bij faalangst in te schakelen. Uit onderzoek is gebleken dat mensen die last hebben van faalangst een groter risico lopen op een burn-out of zelfs een depressie. En dat wil je natuurlijk te allen tijde voor zijn.

Negatieve invloed op je relaties

Faalangst kan je relaties op een negatieve manier beïnvloeden. Zodra het de kop opsteekt kan je prikkelbaar of humeurig zijn en dit kan zelfs leiden tot conflicten met dierbaren of gezinsleden. Als je angst om te falen herhaaldelijk je verbinding met anderen verstoort, dan is dat een signaal om hulp te zoeken en effectieve manieren te leren om anders met deze emoties om te gaan.

Dit wordt nóg belangrijker wanneer je ouder of opvoeder bent. Zowel bewust als onbewust leren kinderen door jouw gedrag te kopiëren. Als ouder of opvoeder heb je een voorbeeldfunctie. Kinderen nemen heel makkelijk en natuurlijk dingen over. Wanneer je last hebt van faalangst is de kans aanwezig dat je dit op je kind(eren) overbrengt, ook al doe je nog zo je best om dit niet te laten merken. Kinderen zijn heel gevoelig en pikken zelfs de kleinste signalen op. Ik kan me heel goed voorstellen dat dit de doorslaggevende reden zou kunnen zijn om hulp bij faalangst in te schakelen.

Coping-strategieën werken niet meer

Wanneer je last hebt van faalangst probeer je waarschijnlijk manieren te vinden om dit onder controle te krijgen en te houden. Misschien doe je dit door middel van bepaalde ontspanningstechnieken, ademhalingsoefeningen of positieve affirmaties. Maar als je merkt dat jouw gebruikelijke manieren niet langer werken en de gevoelens van angst alleen maar toenemen, is dit een signaal dat professionele begeleiding nodig is om nieuwe en effectieve strategieën te ontwikkelen.

Terugkerende negatieve gedachten en negatief zelfbeeld

Faalangst gaat vaak samen met negatieve gedachten over jezelf. Zoals het idee dat je altijd zal falen, ongeacht je inspanningen of de gedachte dat anderen beter zijn dan jij. Als deze negatieve overtuigingen steeds weer boven komen drijven en je gevoel van eigenwaarde aantasten, kan dit leiden tot een negatief zelfbeeld. Je ziet jezelf dan alleen nog maar door een bril van onzekerheden en tekortkomingen. Wat je ook doet, het is nooit goed genoeg. In dat geval is het verstandig om hulp te zoeken om deze destructieve denkpatronen (die uiteraard niet waar zijn) te doorbreken.

Hulp bij faalangst; conclusie

Er is niet één antwoord op de vraag wanneer het goed is om professionele hulp in te schakelen bij faalangst. In dit artikel heb ik de 7 meest voorkomende signalen beschreven. Het zou heel goed kunnen dat er voor jou één of meerdere herkenbaar zijn. Of misschien ben je je er nu bewust van geworden. Het is eigenlijk heel simpel. Wanneer je op wat voor manier dan ook wordt tegengehouden door faalangst, zul je altijd baat hebben bij hulp van een professional. Het is belangrijk om te beseffen dat hulp zoeken geen teken van zwakte is, maar juist een teken van moed en kracht. En dat is al een goed begin bij het oplossen van faalangst.