Alles over het oplichterssyndroom

Als jij je hierin herkent, ben je niet alleen. Veel succesvolle mensen hebben last van het oplichterssyndroom. Laten we eens kijken naar de drie veelvoorkomende aspecten van dit syndroom.

Zelftwijfel en onderwaardering

Het oplichterssyndroom begint vaak met zelftwijfel en het onderwaarderen van je eigen prestaties. Ondanks positieve feedback en complimenten van anderen, blijf je denken dat je niet goed genoeg bent. Je denkt dat je successen vooral te danken zijn aan geluk. Of het feit dat anderen jouw prestaties hebben overschat. Deze negatieve gedachten kunnen je zelfvertrouwen aantasten en je ervan weerhouden om nieuwe uitdagingen aan te gaan.

Verborgen zelfkritiek

Mensen met het oplichterssyndroom zijn vaak meesters in het verbergen van hun zelfkritiek. Aan de buitenkant lijken ze zelfverzekerd en succesvol, maar van binnen zijn ze bang om door de mand te vallen. Ze durven hun successen niet toe te schrijven aan hun eigen vaardigheden en inspanningen, waardoor ze constant bang zijn om betrapt te worden als ‘bedriegers’.

Goedkeuring als drijfveer

Het verlangen naar goedkeuring wordt vaak een drijfveer voor mensen met het oplichterssyndroom. Ze blijven streven naar erkenning van anderen om hun eigenwaarde te kunnen bevestigen. Dit kan leiden tot overwerk en een constante druk om te presteren. Wat uiteindelijk weer kan leiden tot overmatige stress en zelfs een burn-out.

Praktijkvoorbeeld: Stel je voor dat je een succesvol project hebt afgerond en alle lof hebt gekregen van je collega’s en leidinggevende. In plaats van te genieten van je prestatie, begin je te denken dat je gewoon geluk hebt gehad. Dat anderen het beter gedaan zouden hebben als ze in jouw schoenen stonden. Je schrijft je succes toe aan externe factoren in plaats van aan je eigen vaardigheden en inspanningen.

Het oplichterssyndroom en faalangst

Mensen met het oplichterssyndroom hebben de neiging hun prestaties onder te waarderen en hun successen toe te schrijven aan externe factoren. Ze denken dat ze gewoon geluk hebben gehad. Dat het toeval is. Of dat ze het te danken hebben aan de hulp van anderen. Dit sluit aan bij de kern van faalangst, waarbij mensen hun eigen capaciteiten onderschatten en bang zijn om te falen. Zelfs als er meer dan voldoende bewijs is van hun bekwaamheid.

Zowel bij faalangst als het oplichterssyndroom is er een gedeelde angst voor ontmaskering. Mensen met faalangst zijn bang dat anderen zullen ontdekken dat ze niet in staat zijn om aan de verwachtingen te voldoen, terwijl mensen met het oplichterssyndroom vrezen dat anderen zullen zien dat hun successen niet terecht zijn. Beide angsten kunnen leiden tot uitstel- of vermijdingsgedrag en een negatieve invloed hebben op je zelfvertrouwen en prestaties.

Het oplichterssyndroom en perfectionisme

Het oplichterssyndroom gaat vaak gepaard met hoge standaarden en zelfkritiek. Mensen met dit syndroom leggen de lat vaak hoog voor zichzelf en zijn nooit tevreden, zelfs als ze een prima prestatie hebben geleverd. Perfectionisme gaat ook over het stellen van te hoge verwachtingen. Dit kan leiden tot gevoelens van incompetentie als aan die verwachtingen niet wordt voldaan.

Zowel bij het oplichterssyndroom als perfectionisme kan goedkeuring en waardering van anderen een grote rol spelen. Mensen met het oplichterssyndroom zoeken erkenning en bevestiging van anderen om hun eigenwaarde te bevestigen. Perfectionisten kunnen zich ook sterk laten leiden door de goedkeuring en waardering van anderen. Met als gevolg een voortdurende zoektocht naar perfectie in de ogen van anderen.

Complex samenspel

Hoewel het oplichterssyndroom, faalangst en perfectionisme hun unieke kenmerken hebben, kunnen ze elkaar overlappen en versterken. Deze overlappende aspecten kunnen een complex samenspel creëren dat je gevoel van eigenwaarde, zelfvertrouwen en vermogen om met uitdagingen om te gaan, negatief kan beïnvloeden. Het is belangrijk om je bewust te zijn van deze raakvlakken en om positieve strategieën te ontwikkelen om ermee om te gaan, zoals het veranderen van negatieve denkpatronen, het stellen van realistische doelen en het bereiken van zelfcompassie.

Het doorbreken van het oplichterssyndroom

Gelukkig is het mogelijk om het oplichterssyndroom te doorbreken en een gezond gevoel van eigenwaarde op te bouwen. Hier zijn enkele stappen die je kunt nemen:

• Erkenning en bewustwording: Het begint met het erkennen dat je last hebt van het oplichterssyndroom. Word je bewust van de negatieve gedachten die je over jezelf hebt.
• Praat erover: Deel je gevoelens met vrienden, familie of een therapeut. Het uitspreken van je gedachten kan helpen om ze te relativeren en te begrijpen dat je niet alleen bent.
• Noteer je successen: Houd een dagboek bij waarin je je successen en prestaties opschrijft, groot en klein. Dit kan je helpen om je eigen vaardigheden en inspanningen te erkennen.
• Wees realistisch: Niemand is perfect en fouten maken is menselijk. Streef niet naar perfectie, maar naar groei en vooruitgang.
• Vier je successen: Sta stil bij je prestaties en vier je successen, hoe klein ze ook lijken. Geef jezelf de erkenning die je verdient.
• Verander je innerlijke dialoog: Een belangrijke stap om het oplichterssyndroom te overwinnen, is het veranderen van je innerlijke dialoog. Wees je bewust van de negatieve gedachten en zelfkritiek die opkomen. Probeer ze om te buigen naar positieve en ondersteunende gedachten. In plaats van jezelf te bekritiseren, spreek je jezelf toe met vriendelijkheid en begrip, zoals je dat zou doen bij een goede vriend.

Om te onthouden

Herinner jezelf eraan dat het normaal is om af en toe onzeker te zijn, maar dat dit niet betekent dat je niet bekwaam bent. Geloof in je eigen kunnen en wees trots op wat je hebt bereikt. Uiteindelijk zul je merken dat je steeds minder vatbaar wordt voor de uitingen van het oplichterssyndroom en meer vertrouwen krijgt in je eigen capaciteiten.

Hulp nodig bij het overwinnen van het oplichterssyndroom?

Het oplichterssyndroom is, net als faalangst en perfectionisme, gelukkig geen vaststaand label. Het is eerder een gedragspatroon dat kan worden doorbroken en verandert. Hypnotherapie is hier een uitermate geschikte manier voor, zeker omdat een heel groot gedeelte zich afspeelt in je onbewuste. Hypnose is de sleutel tot jouw onbewuste. Wil jij hulp bij het overwinnen van het oplichterssyndroom? Stuur me een mail of ga vrijblijvend met mij in gesprek.