Drie soorten faalangst

Cognitieve Faalangst

Van de drie soorten faalangst is cognitieve faalangst de meest bekende. Dit is de angst om te falen bij taken die cognitieve vaardigheden vereisen, zoals studeren of intellectuele uitdagingen aangaan. Examenvrees en prestatiedruk vallen hier onder. Heb je last van cognitieve faalangst dan ervaar je vaak intense stress en maak je je zorgen over je prestaties. Dit zorgt ervoor dat er een negatieve gedachtestroom op gang komt. Het lukt je niet meer om je te concentreren en je denkvermogen laat je in de steek.

Praktijkvoorbeeld

Je hebt een belangrijk examen. Je pakt het serieus aan en je neemt de stof uitgebreid door. Je neemt je voor om de avond van tevoren op tijd naar bed te gaan, zodat je goed uitgerust aan je examen kunt beginnen. In plaats van slapen lig je de hele nacht te draaien en te piekeren. Je staat doodmoe op en je begint je zorgen te maken. Zodra de opgaves voor je liggen slaat de stress pas echt toe. Het zweet breekt je uit. De angst verlamt je. Je kunt niet meer helder denken en het lukt je niet om de juiste antwoorden te geven. Je wist zeker dat je alle informatie had opgeslagen, maar je weet nu zelfs op de meest makkelijke vragen geen antwoord. En als het examen is afgelopen komt alle informatie als vanzelf weer in je omhoog.

Sociale Faalangst

Sociale faalangst is wat anders dan verlegenheid; het is een diepgewortelde angst om beoordeeld, afgewezen of bekritiseerd te worden. Deze angst kan je ervan weerhouden om nieuwe mensen te ontmoeten, jezelf te uiten en vol vertrouwen deel te nemen aan sociale activiteiten. Toch is het onvermijdelijk, je komt nou eenmaal niet altijd onder sociale verplichtingen en interacties uit.

Praktijkvoorbeeld

Je wordt uitgenodigd voor een groot feest, omringd door onbekende gezichten. Een paar uur van tevoren voel je de knoop in je maag strakker worden. Terwijl je erheen gaat, voel je je angstig en nerveus. Je maakt je zorgen over hoe je overkomt, of mensen je aardig zullen vinden en of je wel interessante gespreksonderwerpen kunt vinden. “Wat als ik iets doms zeg? Wat als niemand me mag?” En zodra je binnenloopt bonkt je hart in je keel en voel je je een beetje licht in je hoofd. Vaker dan nodig breng je een bezoekje aan het toilet. Daar kun je even tot jezelf komen. Het lukt je niet om open te zijn, een praatje aan te knopen en te genieten van het feest. Je wil hier zo snel mogelijk weg.

Motorische Faalangst

Van de drie soorten faalangst is dit waarschijnlijk de minst bekende; motorische faalangst. Hierbij ligt onhandigheid op de loer, klaar om je coördinatie en zelfvertrouwen in de weg te gaan staan. Of het nu gaat om een sportieve activiteit, of de simpele bewegingen die je de hele dag door maakt. De angst om te struikelen, te vallen en jezelf hierdoor belachelijk te maken, kan verlammend werken. Het lukt je niet meer om soepel en vrij te bewegen.

Praktijkvoorbeeld

Je wordt uitgedaagd voor een potje tennis met je vrienden. Terwijl je het racket vasthoudt, voel je de zenuwen door je lichaam gieren. Je handen beginnen te trillen en je benen voelen slap aan. “Wat als ik de bal compleet mis sla? Wat als iedereen me uitlacht?” De angst voor fysieke blunders zorgt ervoor dat je onhandig en terughoudend wordt. Je kunt jezelf niet volledig laten gaan en dat zorgt ervoor dat je niet kunt genieten van het spel.

De drie soorten faalangst kunnen soms in dezelfde situatie voorkomen.

Sterker nog, het komt zelfs vaak voor dat er twee of drie soorten faalangst voorkomen in dezelfde situatie. Ik zal je een voorbeeld geven uit mijn eigen leven dat me nog helder voor de geest staat.

Ik begon ooit aan een nieuwe baan als secretaresse, jong en zonder noemenswaardige werkervaring. Het inwerken moest binnen een week gebeuren, daarna was mijn voorgangster vertrokken. Tijdens haar uitleg begon het me te duizelen. Al deze nieuwe informatie kon ik toch nooit onthouden?! Dit was te veel en te moeilijk voor mij. (cognitieve faalangst)

Om mijn werk goed te kunnen doen moest ik alles nú onthouden, want ik kon het straks aan niemand meer vragen. (prestatiedruk) Eens per week kwam de buitendienst op kantoor. In dit geval een twintigtal heren met een behoorlijk grote mond. In die situatie voelde ik me enorm ongemakkelijk. Wat zouden ze wel niet van mij vinden? En wat als het me niet lukte om gevat te reageren als ze een bijdehante opmerking zouden maken?! (sociale faalangst)

Ik werd zo nerveus dat ik super onhandig ging doen. Ik schonk meer koffie naast dan in het kopje en struikelde van ellende zowat over mijn eigen benen. (motorische faalangst)

Herken je je in één of meer van de zojuist besproken drie soorten faalangst?

Geen zorgen! Er zijn heel veel manieren om hier definitief mee af te rekenen. Op mijn blog vind je verschillende artikelen met informatie en tips. En uiteraard mag je altijd contact met mij opnemen om te kijken hoe ik jou het beste kan helpen. Stuur me een mail of neem telefonisch contact op. Dan is de eerste stap naar een faalangst-vrij leven gezet.