Zo verander je jouw negatieve overtuigingen.

Wat zijn negatieve overtuigingen precies?

Negatieve overtuigingen zijn gedachtenpatronen die je tegenhouden in je dagelijks leven. Denk bijvoorbeeld aan “ik ben niet slim genoeg,” “ik verdien geen succes,” of “het zal toch niet lukken.” Ze lijken misschien onschuldig, maar ze hebben een grote invloed op wat je wel en niet doet. Als je bijvoorbeeld denkt dat je niet goed genoeg bent voor een baan, solliciteer je waarschijnlijk niet eens.

Dit soort overtuigingen ontstaan vaak in je jeugd. Misschien kreeg je kritiek van je ouders of werden er vervelende opmerkingen gemaakt op school. Eén heftige negatieve ervaring kan al een overtuiging vormen. Hoewel deze gebeurtenissen vaak ver achter je liggen, blijven ze je denken en gedrag nog steeds beïnvloeden. Het goede nieuws is: je kunt die overtuigingen veranderen.

Het proces van herprogrammeren

Ons brein is voortdurend in beweging en in staat om zich aan te passen, dit noemen we neuroplasticiteit. Dit betekent dat je hersenen continu nieuwe verbindingen kunnen aanmaken, versterken of juist afbreken. Elke keer dat je een herinnering ophaalt, wordt deze opnieuw opgeslagen in je brein. Alsof je een word-documentje op de computer aanpast en opnieuw opslaat. Dit heropslagproces maakt herinneringen dynamisch en veranderbaar.

Je kunt je voorstellen dat je elke keer als je een herinnering oproept, je er een klein nieuw laagje van gedachten en gevoelens overheen legt. Hierdoor kun je, door bewust nieuwe associaties te creëren of oude patronen te doorbreken, herinneringen anders opslaan en daarmee ook je ervaring ervan veranderen. Zo kun je door herprogrammering van je brein oude overtuigingen loslaten en vervangen door nieuwe, meer positieve overtuigingen.

Stappenplan: Negatieve overtuigingen loslaten

Als hypnotherapeut zie ik vaak hoe diepgewortelde negatieve overtuigingen mensen kunnen belemmeren in hun dagelijks leven. Dit stappenplan helpt je om deze overtuigingen aan te pakken, ze los te laten en ruimte te maken voor positieve overtuigingen. Volg deze praktische stappen en stel jezelf de bijbehorende vragen om verder te komen in dit proces.

Stap 1: Herkennen van je negatieve overtuigingen
De eerste stap is bewustwording. Vaak hebben we overtuigingen zonder dat we ons ervan bewust zijn. Stel jezelf de volgende vragen:

• "Welke gedachten over mezelf of de wereld hou ik vast die me beperken?"
• "Wat zeg ik vaak tegen mezelf als ik voor een uitdaging sta?"
  Schrijf deze gedachten op. Bijvoorbeeld: "Ik ben niet goed genoeg" of "Ik faal altijd." Door ze op te schrijven, maak je de overtuigingen tastbaar. Dit is de eerste stap naar verandering.

Stap 2: Onderzoek waar de overtuigingen vandaan komen
Nu je je overtuigingen hebt geïdentificeerd, is het tijd om te onderzoeken waar ze vandaan komen. Vaak komen negatieve overtuigingen voort uit ervaringen in het verleden. Stel jezelf vragen zoals:

• "Wanneer begon ik deze overtuiging te geloven?"
• "Zijn er specifieke gebeurtenissen die deze overtuiging hebben versterkt?"
  Door deze situaties te analyseren, krijg je meer inzicht in de oorsprong van je overtuigingen, wat helpt om hun kracht te relativeren.

Stap 3: Daag je overtuigingen uit
Nu je weet welke overtuigingen je hebt en waar ze vandaan komen, is het tijd om ze uit te dagen. Stel jezelf de volgende vragen:

• "Is deze gedachte echt waar?"
• "Welke bewijzen heb ik dat deze overtuiging (niet) klopt?"
• "Wat zou ik tegen een vriend zeggen die dezelfde gedachte heeft?"
  Door je overtuigingen op deze manier kritisch te bekijken, leer je dat ze vaak niet op waarheid zijn gebaseerd, maar eerder op oude of onvolledige informatie.

Stap 4: Vervang de overtuiging met een nieuwe, positieve gedachte
Nu je de negatieve overtuiging hebt uitgedaagd, kun je deze vervangen door een positieve gedachte. Stel jezelf de vraag:

• "Welke gedachte wil ik in plaats daarvan geloven?"
• "Wat zou ik denken als ik deze situatie vanuit een positief perspectief zou bekijken?"
  Bijvoorbeeld, als je overtuiging was "Ik ben niet goed genoeg," kun je dit vervangen door "Ik ben waardevol zoals ik ben" of "Ik ben in staat om te leren en te groeien." Kies een affirmatie die goed voelt en die past bij jouw doelen en waarden.

Stap 5: Veranker de nieuwe overtuiging
Om de nieuwe overtuiging sterker te maken, moet je deze regelmatig herhalen en in je dagelijks leven integreren. Praktische handvatten hiervoor zijn:

• Schrijf je nieuwe overtuiging op en plaats deze op plekken waar je hem vaak ziet, zoals je spiegel of bureaublad.
• Herhaal de affirmatie elke ochtend en avond hardop.
• Visualiseer jezelf in situaties waarin je de nieuwe overtuiging al volledig hebt geïntegreerd. Stel jezelf vragen als:
  • "Hoe zou ik me gedragen als ik deze overtuiging al volledig geloofde?"
  • "Hoe reageert mijn omgeving nu ik deze nieuwe gedachte omarm?"
    Door deze nieuwe gedachte in je verbeelding te oefenen, maak je hem steeds sterker.

Stap 6: Blijf alert op terugval
Het veranderen van overtuigingen is een proces van vallen en opstaan. Soms komt een oude overtuiging terug, en dat is normaal. Als dit gebeurt, stel jezelf de vraag:

• "Wat triggert deze overtuiging nu?"
• "Hoe kan ik mezelf eraan herinneren dat ik nu een nieuwe overtuiging heb gekozen?"
  Blijf geduldig met jezelf. Zie het als een spier die je traint; elke keer dat je terugvalt en jezelf weer herinnert aan je nieuwe overtuiging, maak je die sterker.

De rol van je omgeving

Je overtuigingen worden ook beïnvloed door de mensen om je heen. Als je altijd omringd bent door mensen die pessimistisch zijn, is de kans groot dat dit jouw overtuigingen heeft gevormd. Probeer meer tijd door te brengen met mensen die optimistisch en ondersteunend zijn. Hun energie zal jou helpen om je eigen overtuigingen te veranderen.

Humor als krachtig hulpmiddel

Humor kan je enorm helpen om negatieve overtuigingen te doorbreken. Eén van mijn favoriete technieken is om die innerlijke stem, die steeds dezelfde negatieve gedachten herhaalt, een grappige naam te geven. Ook kan de manier van spreken veranderen naar een gekke of grappige stem. Stel je voor: elke keer dat die stem opduikt en zegt dat je niet goed genoeg bent, noem je die stem bijvoorbeeld “Mien de Mopperkont” of “Nico Negatief.”  Zodra je die stem opmerkt, lach erom en zeg: “Oh, daar is Mien weer!” Wanneer je deze manier regelmatig herhaalt, creëer je nieuwe neurale paden in je brein. Hierdoor wordt de oude overtuiging steeds minder dominant in je denken. Je neemt de overtuiging niet meer serieus en daardoor verliest deze zijn kracht.